Doktorsvillan "Solstrålen": Vadstena een stad vol historie...

Hemelsbreed zijn we nu 50 km van huis. We hebben er echter meer dan een halve dag over gedaan om in de buurt van Vadstena een plekje te vinden. Om weer een beetje up to date te zijn hadden we dit voorjaar een nieuwe wegatlas gekocht van Motormännen. Voorzichtig uitgedrukt hebben we hiermee wat pech. In onze vorige vakantie bleek dat iemand een halve bladzijde uit deze wegenkaart heeft gescheurd. Er miste zomaar een deel. Ondertussen had ik onze route al ingetekend tot zover we waren gekomen zodat terugbrengen ook geen optie meer is. Ik ben over zulke zaken altijd erg gefrustreerd. Hoe kun je zoiets doen! Heb je een kaart nodig dan koop je die en anders kijk je op google maps of een andere app. Nu in deze vakantie heb ik de nieuwe Motormännen kaart er weer bij gepakt. We zochten namelijk een mooi klein campinkje. Wel in totaal hebben we vier pogingen gedaan, locaties die op de nieuwe kaart stonden aangegeven als camping, waar geen camping te vinden was. Op een gegeven moment stonden we voor de ingang van een vuilstort, waar toch echt een camping stond ingetekend op de kaart. Eerlijk is eerlijk, het frustreerde wel! We zijn weer teruggereden naar Vadstena en zijn daar op de grote familiecamping gaan staan. Wel in het uiterste hoekje, zover als mogelijk van de weg af en pal aan het onstuimige water van het Vättern. We staan hier nu prima! Mooi uitzicht, harde wind, schone toiletten en douches...niets te klagen.

Vadstena verkennen, dat was vandaag ons doel. We hebben er al het één en ander over gehoord en gelezen maar we zijn er nog nooit geweest. Deze kant van het Vättern komen we niet zo vaak.

We parkeerden onze auto in de buurt van de psychiatrische kliniek. Ik zei nog tegen Gerrit...oh kijk ze hebben hier een psychiatrische kliniek. Op dat moment zei me dat nog niets maar toen we nog maar net een paar stappen de stad in hadden gezet kwamen we aan op onderstaande locatie.

laat zich raden wat dit is, je zult er maar net onder staan....

Bovenstaande drie afbeeldingen zijn van het Mårten Skinnares hus. Dit huis is gebouwd (1519) als deel van een hospitaal, initiatiefnemer tot de bouw was de koopman Mårten Skinnare. Het gebouw werd onderdeel van een stichting en de bouw werd bekostigd vanuit giften. De grond werd ter beschikking gesteld door het klooster in Vadstena. Mårten Skinnare was een rijke koopman die handelde in huiden. In het Zweeds is dat Skinn vandaar zijn naam 'Skinnare'. Het hospitaal was voor de armen, de zieken en voor pelgrims. In die tijd zagen de huizen in Zweden er niet zo uit. Men denkt daarom dat de architect uit het buitenland afkomstig is geweest. Het is namelijk zo dat naast dit hospitaal in 1587 een ander ziekenhuis is gebouwd. Dit in opdracht van de koning Johan III. Die koning trok hiervoor twee buitenlandse bouwmeesters aan, namelijk Arendt de Roy en Hans Fleming. Dit hospitaal werd het eerste psychiatrische ziekenhuis in Zweden. Tot 1930 is Mårtens hus in gebruik geweest echter wel vele malen verbouwd. Toen is het gerestaureerd en is het op de monumentenlijst gekomen. Heden ten dage is er dus nog altijd een psychiatrische kliniek in Vadstena.

Ons volgende bezoek was aan het klooster 'Sancta Birgitta Klostermuseum'. De oorsprong van dit klooster is niet een religieuze maar een wereldse. Het eerste gebouw van het klooster, dat waar nu het kloostermuseum in is gehuisvest, is namelijk gebouwd als een paleis. De bouw hiervan heeft plaatsgevonden rond 1200, het is het eerste gebouw in Zweden opgetrokken van baksteen. In 1300 is het paleis omgebouwd tot klooster naar de aanwijzingen die de heilige Birgitta 'doorkreeg' in haar openbaringen.

maquette van het klooster zoals het is te zien in de kloostertuin.

Het voormalige paleis, tegenwoordig kloostermuseum, het oudste van steen opgetrokken bouwwerk in Zweden..

Eerst iets over de heilige Birgitta:

Birgitta Birgersdotter werd in 1303 geboren in Finstra gelegen in Uppland. Zij komt uit een zeer gegoede familie, haar vader was rechter en haar ouders hadden goede contacten met kerk en koningshuis. Als 13 jarig meisje werd ze uitgehuwelijkt aan een ridder/rechter Ulf Gudmarsson die woonde in Östergötland. Het paar kreeg acht kinderen. Na de dood van haar man, Birgitta was toen 40 jaar oud ontving zij, zo vertelt de geschiedenis, een stroom aan goddelijke openbaringen, in totaal meer dan zeshonderd. De inhoud van deze boodschappen omhelsde het wederopbouwen van de in verval geraakte kerken. Birgitta ging voortvarend te werk en vertrok naar Rome, in een tijd dat heel Europa werd geplaagd door oorlog en pest!. In Rome vroeg zij de Paus om goedkeuring voor haar plannen tot het oprichten van een nieuwe kloosterorde, waartoe zij in haar openbaringen de opdracht had gekregen. Birgitta heeft het gehele ontwerp voor het klooster in Vadstena gemaakt. In haar kloosterorde is het de abdis die het voor het zeggen heeft. Zij staat boven aan de hiërarchie in een klooster waar 60 nonnen en 25 monniken waren gehuisvest. De eerste Abdis was Birgittes dochter Katarina.

Katarina

Het oorspronkelijke eerder genoemde paleis van Johan III werd per testament van Koning Magnus Eriksson en koningin Blanka overgedragen aan Birgitta. Het testament geeft nauwkeurige aanwijzingen voor de plaatsing van het graf van het koningspaar, midden in de kloosterkerk. Over het graf zou tot in eeuwigheid een licht branden, zo staat in het testament. Birgitta heeft het paleis ontdaan van alle pracht en praal en er een sober nonnenverblijf van gemaakt. Tegenwoordig is het museum erin gehuisvest. Onderstaande foto toont een deel van een rijkelijk versierde pilaar zoals aangewend in de paleistijd, welke door Birgitta geheel werd verpakt in een laag witte kalk. Geen franje!

Birgitte stierf in 1373 in Rome, haar stoffelijk overschot is in processie naar Vadstena gebracht voor de inwijding van het klooster in 1384. Birgitta heeft het klooster nooit gezien. Op 7 oktober 1391 is zij heiligverklaard geworden. Birgitta was in haar leven moeder, echtgenote, profeet (en heilige).

Ook de kloosterkerk is sober zowel van binnen als van buiten

De kloosterkerk

het altaar

Vlak voor dit altaar is het graf van de koning en de koningin.

In 1595 werd het klooster gesloten. Reden was dat in het koningschap van koning Gustav Vasa (de vader des Vaderlands) alle kerken staatskerken werden. Eigenlijk had het klooster al in 1545 moeten sluiten maar de heersende abdis en haar nonnen hebben stand gehouden tegen Gustav Vasa die zich niet tegen het machtige klooster verzette. Maar uiteindelijk viel dus in 1595 het doek voor het klooster. De nonnen verhuisden naar Polen.

Van meet af aan is het klooster een pelgrimsoord geweest voor het hele Noorden. Koningen en andere vermogende rijken schonken hun bezittingen aan het klooster.

Na ons bezoek aan het klooster en kloostermuseum inclusief rondleiding met gids (echt prachtig), zijn we koffie gaan drinken in het pelgrimscafé.

Pelgrimscafé..

Een geweldige plek om alle indrukken even te laten zakken. Je pakt er zelf je koffie en je kiest je huisgebakken ecologische cake, je rekent zelf uit wat het kost (1.50 voor de koffie en 1.50 voor de cake) en je betaalt met je bankpas of met Swish. Er komt geen bediening aan te pas. In dat cafe ontdekten we dat in deze omgeving van Östra Götaland een Pelgrimsroute (Pilgrimsrundan) is die je kunt lopen of fietsen, wat je maar wilt.

Deze pelgrimsroute gaat uit van Svenska Kyrkan, Linköpings stift. Uitgangspunt is het zijn van een ontmoetingsplaats voor mensen die onderweg zijn. De pelgrimsroute geeft de mogelijkheid tot wandelen, rusten en reflectie, zo schrijft de informatiefolder. De pelgrimsroute heeft 14 locaties waar je kunt overnachten. Net als in het café waar wij koffiedronken geven deze locaties een ontspannen omgeving waarin mensen zichzelf of elkaar kunnen ontmoeten.

Dat was dus een hele belevenis vandaag.

Na dit alles zijn we naar het slot gelopen. De bedoeling was om dit te gaan bezichtigen. Maar het liep al tegen vieren en dat betekende sluitingstijd voor het slot. Dat lukte dus niet meer. Dat vind ik het jammere van vakantie vieren in augustus, er gaan dan al veel dingen op slot of de openingstijden beperken zich. Augustus is in Zweden duidelijk geen vakantiemaand meer.

Hier nog wat foto's van het slot, wat mij trof zijn sterke overeenkomsten met het slot in Örebro.