Een beetje geschiedenis......

Een hembygsgård is een oude boerderij maar ook wel een verzameling van oude tradionele huisjes of huizen meestal in  beheer van een hembygdsförening. De huizen zijn meestal nog in oude staat en veelal ook overeenkomstig met de tijd van gebruik ingericht. Soms is een hembygdsgård wat uitgebreider en heeft het de vorm van een museum. In de zomertijd worden er in dat geval ook oude ambachten uitgeoefend en draagt men daarbij ook de traditionele kleding en wordt er gemusiceerd. Erg leuk om naar toe te gaan en zeker ook voor kinderen een hele beleving. De hembygdsgård is meestal ook de plek waar de traditionele feesten zoals kerst, midsommar maar ook (zie deze blog)  Valborgsmässoafton worden gevierd. Dat is ook het geval in ons dorp. Onze hembygdsgård heet Källebacken.

Het is een verzameling van oude huisjes echter helaas niet in de functie van een museum. Op het terrein van de hembygdsgård staan ook andere huisjes. In het verleden kon je die huisjes huren als een vakantieverblijf en de afgelopen twee jaar heeft het gediend als opvang voor vluchtelingen. Dat is nu allemaal voorbij, die huisjes staan leeg. 

In Zweden zijn ongeveer 1400 hembygdsgårdar met ongeveer 8000 bewaard gebleven gebouwen. 

Het beheer van de hembygdsgård is meestal in handen van een hembygdsförening. Het doel van dergelijke verenigingen is het bewaren en doorgeven van tradities en de folkscultuur. Het karakter van dit soort verenigingen is idieel. Dit soort verenigingen zijn niet specifiek voor het platteland, je vindt ze ook in steden en verstedelijkte gebieden. Hembygdsföreningar (verenigingen) staan veelal midden in de samenleving en worden betrokken in discussies omtrent milieu, samenlevening en ontwikkeling van stedelijke gebieden. Activiteiten op lokaal niveau zijn bijvoorbeeld het geven van lessen in volksdansen,- klederdracht, studieavonden over lokale geschiedenis en informatie over stamboomonderzoek. Al dit soort activiteiten leeft erg, er is veel belangstelling voor zowel onder de lokale bevolking maar ook bij toeristen. 

Interesse voor de volkscultuur en het behoud ervan kwam op in te tijd van de romantiek en in de 19e eeuw werd het bestuderen van de volkskultuur belangrijker geacht. In die tijd ontstonden er openluchtmusea zoals 'Skansen' in Stockholm

Skansen

en 'Kulturen' in Lund. 

Kulturen

Deze openluchtmusea moesten behouden wat in de industrialisering verloren dreigde te gaan. (wiki)

Elke hembygdsförening is zelfstandig en beschikt over veel informatie maar het goede is dat alle informatie die in zo vereniging aanwezig is gebundeld is in één website. Ik ontdekte die site op het fb formum Undenäs en ben er eens op gaan kijken. Het is een site waar een schat aan informatie staat over de geschiedenis van elke streek in Zweden. Die informatie gaat over personen maar ook over ontwikkelingen in een streek en over huizen en gebouwen, wie er gewoond hebben, waartoe ze gediend hebben. 

Dit is de link naar die site Bygdeband.

Deze link toont een foto van ons huis terwijl het in aanbouw is. Ik vind het erg leuk om op een zo'n toegankelijke manier informatie te kunnen vinden over bijvoorbeeld ons huis maar ook over deze streek, en haar bewoners.

Nieuwe plannen in ontwikkeling....

ja ...waar zit je naar te kijken als je naar onderstaande foto's kijkt. Ik zou er een prijsvraag van kunnen maken. 

Vandaag ging de reis naar Örebro. Wat we daar eigenlijk altijd doen en wat ook een van onze favoriete uitstapjes is, is een bezoekje aan de IKEA en de Bauhaus. Het was regenachtig weer vanochtend. Suzanne en Fredrik moesten nog een aantal dingetjes hebben uit de IKEA en wij wilden graag eventjes struinen bij de Bauhaus. Dat struinen, ik weet eigenlijk niet of het een ABN woord is, doen we meestal wanneer er plannen beginnen te rijpen. Zo ook nu!

Het plan gaat over de altan. De altan is een houten aanbouw aan ons huis waarop we buiten kunnen zitten. Een veranda dus. Die van ons staat er nu ongeveer een jaar of 40 en begint gebreken te vertonen. Enige jaren geleden hebben we hem nog een beetje opgeknapt om nog een paar jaar uitstel te verkrijgen aangaande vervanging. Nu lijkt het toch zover te zijn dat we aan de slag moeten met onze altan, de verf bladdert af en de vloerplanken beginnen te bewegen, zijn denk ik doorgerot op een plek. We willen de altan ook graag een beetje groter maken met een verbinding vanuit de keuken naar het zitgedeelte buiten en een stukje langs de zuidkant van ons huis, langs de ramen van de woonkamer. Omdat we veel wind hebben vanuit het Vångdalen willen we ook graag de mogelijkheid aanbrengen tot windkering met glas. Het is dus nogal een project en het vraagt wat denkwerk aangaande al deze wensen. Hoe gaan we die allemaal realiseren. Diverse plannen zijn de revue al gepasseerd en nu menen we te weten hoe we het willen aanpakken. Vandaar ons bezoekje aan de bouwmarkt om ons zo te oriënteren op het materiaal en de prijzen en onze gedachten wat te concretiseren. De volgende stap is een exel maken met daarin een beschrijving van wat we nodig hebben, het aantal en de prijs waarna we gaan besluiten waar we het materiaal gaan bestellen. 

 Ik heb in de Bauhaus nog een multitool van Fein gekocht voor het beter kunnen schuren van de raamkozijnen. Dat project loopt al een aantal jaren. Van de 57 ramen en dat keer twee omdat ze dubbel zijn heb ik nu meer dan de helft gedaan ik moet er nog een stuk of 28. Dat is dus de aanschaf nog wel waard. Theo en Lilian hebben positieve ervaringen met dit merk, het apparaat zou minder trilling overbrengen naar de handen en daarmee prettiger zijn in het hanteren. Gezien het aantal ramen dat ik nog moet doen spreekt mij dat erg aan.

Nadat we bij de Willy's nog wat verse groenten hebben ingeslagen gaan we weer naar huis. Een uurtje rijden.
's Avonds hebben we nog even het spel van de Geesten gespeeld. Fredrik was geest deze keer, een duidelijke geest die we hebben kunnen bevrijden. Al kent dit spel niet echt een winnaar, Gerrit was wel weer degene die het eerst alle raadsels had opgelost. Dat is het vervelende van spelletjes doen met Gerrit.....hij wint altijd!

BewarenBewaren

Van Vikingen naar Walburga om vervolgens uit te komen bij de rulle......

Dit weekend zijn Suzanne en Fredrik bij ons, de eigenlijke reden is Gerrit's verjaardag al is die nu een dikke week geleden maar toen hadden ze immers geen auto omdat die in de garage stond ter reparatie. Een andere reden is gezelligheid, Fredrik heeft net als heel veel Zweden een lang weekend. Het is namelijk het weekend dat het 1 mei wordt en zowel 1 mei als 30 april wordt hier uitgebreid gevierd.
30 april is de koning jarig, maar dat is niet de reden voor uitbundigheid. Nee...op 30 april viert men dat de winter voorbij is en dat de lente arriveert. Mensen komen bij elkaar rond een vuur en er wordt gezongen. Het feest heet Valborgsmässoafton en ook wel Walpurgisnacht. De Vikingen vierden op deze dag al een feest met vuren. Een feest waarin het offer van Odin toegang gaf tot de geheimen van de runen der wijsheid. Het vuur moest de kwade geesten op afstand houden. Die afstand was nodig omdat juist in deze tijd de grens tussen levenden en doden zwak zou zijn.(Wiki)

Walpurgisnacht gaat terug naar de christelijke heilige Walburga, geboren in Dorset Zuid Engeland en een nichtje van jawel...Bonifatius. Met haar broers reisde ze naar Duitsland om hier het klooster in te gaan. Ze is op 25 februari gestorven en op 1 mei zijn de relieken overgebracht. In het verre verleden was Walburga een populaire heilige, wellicht dat dit de reden is dat haar naam verbonden is geworden aan de viering van de lente. Ook bij dit feest, net als bij kerst, een vermenging van heidense-en christelijke tradities.(Wiki)

Het aansteken van vuren op 30 april is een traditie opgekomen in de 18e eeuw. Er worden liedjes bij gezongen. In het verleden door feestvierende studenten nu door iedereen die mee wil zingen. De grootste feesten zijn dan ook in de oude universiteitssteden zoals Uppsala en Lund en een nieuwe versie van het feest wordt in Göteborg gevierd.

Deze foto heb ik zonder toestemming geleend van 'Undenäs på gång', het is het lentevuur op het terrein Källebacken de hembygdsgård van Undenäs.

In ons dorp was het vandaag ook een drukte van belang. Kwam je met de auto dan kon je die niet meer parkeren in het anders zo heel rustige dorp. Reden is 'Det stora kakkalaset'. Een feest waar men van verre op af komt. Ik heb er al eens eerder over geschreven. Op dit feest worden eigen bakproducten gepresenteerd. In het dorpsgebouw staat een heel lange tafel vol met heerlijkheden. Twee jaar geleden zijn Gerrit en ik ernaar toe geweest. Je kunt zoveel lekkers op je bordje leggen als je maar wilt en je krijgt naar behoeven koffie of thee. Mensen zitten gezellig met elkaar aan tafeltjes te praten. Het is een groot sociaal gebeuren. Dit jaar hebben wij de kakkalaset aan ons voorbij laten gaan. Al dit lekkers past immers niet zo in onze nieuwe eetstijl van weinig koolhydraten en geen toegevoegde suikers en wij zouden immers met Suzanne en Fredrik Gerrit's verjaardag vieren. Ik moest zelf bakken uit het speciale receptenboekje voor koekjes, cake en gebak dat men hier heeft uitgegeven. Gerrit wilde mij er al naartoe hebben met een etensbakje om wat op te halen zodat ik thuis niet hoefde te bakken:). Dat ging mij toch net ietsje te ver. Ik heb zelf een heerlijke Buddapestrulle gemaakt, een heerlijk verjaardagsgebak.

Det stora kakkelaset

Mijn Buddapestrulle

Wel...al zeg ik het zelf, mijn rulle had er zo tussen kunnen staan. We hebben hem vandaag gegeten als dessert en hij smaakte heerlijk.

Goed uit je doppen kijken.....

'Je moet goed uit je doppen kijken' dat zei mijn moeder tegen mij wanneer ik als klein meisje huilend thuiskwam met een bult op mijn hoofd omdat ik tegen een lantaarnpaal aangelopen was. Blijkbaar zo in gedachten dat ik hem niet had waargenomen.

Gerrit maakt de gordijnkoven nu in serie en er waren er twee tegelijkertijd klaar. Dus....omdat ik ook gordijnen en vitrage heb klaarliggen ben ik gisteren gaan plamuren en schuren en aan het einde van de middag kon ik ze mooi in de 'Histor grondverf voor hout' zetten. Dat is nog verkeerde verf, niet watergedragen, maar ik heb het nog en het is dure verf en we blijven Nederlanders dus eerst het oude opmaken voordat je met het nieuwe begint. Dat was nog eventjes een 'boppeslach' dat het lukte gistermiddag met de grondverf omdat het zo de hele nacht lekker kon drogen en uitharden. Dan zou ik het de volgende dag kunnen aflakken. Vanmorgen na het ontbijt en het uurtje Zweedse les waar we trouw elke ochtend mee bezig zijn, de werkbroek aan en fijn afschuren en afnemen. Intussen had Gerrit boven in de Allrum al de bokjes neergezet met planken die als werktafel dienen. Zo werd aan alle voorwaarden voor een mooie aflakklus voldaan. Ik mijn mooiste nieuwe kwast uit de werkkast gehaald en los met schilderen. En wat ging het mooi, de koven begonnen mooi te glanzen van de verf, geen uitlopers of andere ongemakken, mooi dekkend afgeschilderd. Ik was er helemaal trots op. Ik riep nog naar Gerrit die net door de hal liep thuiskomend van het hondenuitlaten, dat ze mooi 'Strak in de lak' stonden. Gerrit kwam daarop even kijken en vond dat ook, niets op aan te merken. Samen lopen we naar beneden de keuken in en.....wat staat daar op tafel.....de Histor hoogglans verf. Die had ik daar inderdaad neergezet. Ik was nog even in verwarring de gedachte kwam in mij op of ik dan wellicht twee blikken Histor hoogglans had.. maar al direct wist ik ook wel dat DAT niet het geval was. Ik heb met mijn beste kunnen de koven voor de tweede keer in de grondverf gezet!! Ik balen en Gerrit zei: ' Nu worden ze nog mooier!' en daarachteraan.....je raadt het al....

 Het voornemen was om na de 'aflak klus' de tuin in te gaan om verder te gaan met het snoeien van de appelbomen. We hebben nu twee en een halve boom gedaan van de 7 bomen die we hebben. Net toen we zover waren dat we naar buiten konden werd de lucht helemaal zwart en kwam er een dikke bui met dikke hagelstenen. Even afwachten dus, weer een bui.. en een appje van Suzanne.
Ze appt ons over de SEAT. Die heeft namelijk een verstopt roetfilter en staat daarmee al 4 weken in de VW/SEAT garage. In de AKUT KÖ!! Dat is de rij voor spoedgevallen, die blijkt 4 weken lang te zijn. Wat is het geval...onder het personeel in de werkplaats is een of andere epidemie uitgebroken. Er zijn 7 monteurs ziek, waaronder de monteur die deze zeer speciale reparatie kan uitvoeren. Elke keer wanneer Suzanne belt zijn ze er bijna mee bezig en zal het nog enige dagen duren. Nu, na 4 weken, is het geduld wat op. De garage ligt op een uur lopen afstand en omdat we toch in afwachting zijn van de regen- en hagelbuien zeggen we toe naar Skövde te rijden om zo even met haar naar de garage te gaan om te overleggen hoe verder. Terwijl we daar staan te wachten op iemand die ons te woord kan staan zien we door een klein raampje naar de werkplaatst dat haar auto op de brug staat en er aan gemonteerd wordt. Het is een lust om dat te zien en Suzanne ontspant zichtbaar. De deskmedewerker loopt voor haar even naar de monteur toe om te vragen hoe lang de reparatie nog duurt en wat blijkt, de volgende dag om vier uur kan ze hem komen halen. Dat zit mooi mee!! Hoera, na vier weken.
Na dit goede nieuws gaan we nog even naar het winkelcentrum, daar ontmoeten we ook Fredrik die uit zijn werk nog even bij ons komt om zo met elkaar nog een lekker kopje koffie te drinken.
Daarna gaan we naar huis. Het is dan spits zoals onderstaande foto laat zien.

Het tochtje van Skövde naar huis daar geniet ik elke keer weer van. 

Hierboven zie je een riviertje,( zomers is het een klein stroompje maar nu met het afvoeren van al het smeltwater is die kleine rivier buiten zijn oevers getreden, een mooi gezicht), De Tidan

Wanneer we dan eventjes verder rijden komen we bij Beateberg. Vlak voor Beateberg in Rydholm staat een stenen gebouwtje dat er nog heel mooi uitziet. Het is een småbarnskola geweest. 1901 staat boven bij de deur. Tot in 1960 is daar nog les gegeven aan kleine kinderen. Tegenwoordig is er een museum in gevestigd. Je kunt daar echter niet zomaar naar binnenlopen, je moet iemand bellen om een tijd af te spreken. We zijn er al vaak langs gereden, ik heb nog nimmer gezien dat er iemand naar binnen ging.

 Wanneer je dan nog eventjes verder rijdt kom je in Beateberg (prachtige namen vind je niet). In Beateberg staat werkelijk een schitterende kerk, bijna nog mooier dan die van ons in Undenäs.

De kerk is zeskant met een grote Davidster boven de ingang en aan de zijkanten. De kerk is tussen 1877 en 1889 gebouwd en ontworpen door Emil Viktor Langlet. De kerk is geheel opgetrokken van steen (dezelfde steen als het schoolgebouwtje en onze kerk in Undenäs) Midden op het dak is de kloktoren. (info Wiki)

Wanneer we Beateberg achter ons laten komen we in Brosundet. Bro is natuurlijk Brug, er is een Brug over het smalste punt in het Viken.

Daar bij de brug staan een drietal huizen aan het Viken werkelijk schitterend gelegen en een lust om naar te kijken. Ik houd de foto op klein formaat want ik treed toch een beetje in de privacy van de mensen die er wonen.

Wanneer we de brug zijn gepasseerd zijn we bijna thuis. Ik begon al na te denken over wat ik straks thuis zou gaan doen en hoe het met Arvid en Fynn zou zijn toen mijn aandacht plotseling toch weer naar buiten werd getrokken door twee elanden midden in een stuk land. Keren!....zei ik tegen Gerrit. We zijn teruggereden om in de avondschemering nog een foto te maken en rustig een poosje te kunnen kijken. De elanden hielden ons goed in de gaten maar bleven rustig staan. Dat is toch een van de mooiste dingen die je tegen kunt komen, elanden in de vrije natuur. Ik heb de foto nog wat bewerkt om er wat meer licht in te krijgen, het was eigenlijk al wat te donker voor een scherpe foto....maar toch... Geweldig!

 Gelukkig keek ik op dat moment wel goed uit mijn doppen!!

Herinneringen aan vroeger.....

Ben nu twee dagen in de weer geweest met het maken van de overgordijnen en de vitrage voor het zijraam van de woonkamer. Heerlijk en heerlijk dat het nu klaar is. 

Nu mijn hoofd niet meer zo bezig hoeft met werkgerelateerde zaken bemerk ik zo gedurende het bezig zijn dat er andere zaken voor in de plaats komen. 

Terwijl ik zo meter na meter stof door mijn handen laat glijden en luister naar het geluid van mijn Singer Serenade 30 die het met het nieuwe voetpedaal weer prima doet, komen er spontaan herinneringen aan vroeger. Dat zal komen door het geluid van de naaimachine, die klinkt net zo als de Singer van mijn moeder vroeger.

Mijn moeder was coupeuse, en was eigenlijk elke week wel bezig iets voor ons te maken. Ik kreeg dan bijvoorbeeld een mededeling dat er een nieuwe jas moest komen en ze vroeg dan aan mij of ik ook ideeën had voor de jas. Meestal had ik die wel en samen maakten we dan een schetsje en wanneer dat klaar was en de schets een replica was van wat ik in mijn hoofd had dan tekende mijn moeder een patroon voor de jas, nadat ze mij de maten had genomen.

Wanneer mijn moeder zo bezig was met het proces van maken schoof ik na schooltijd altijd even aan. Ik keek dan naar de handen van mijn moeder, hoe bedreven die de stof onder de machine door lieten gaan, hoe de naald precies daar kwam waar zij de stof heenstuurde. Ik keek naar haar wanneer ze de stof aan het doorslaan was, hoe ze rijgdraadjes precies op elkaar legde en de stof vastpinde met een speld, maar ook hoe ze kragen maakte, sierstiksels, borduurpatronen, knoopsgaten en ritsen inzette. Die handen van mijn moeder staan in mijn geheugen gegrift. Ik was altijd bang dat de naald in haar handen zou verdwijnen maar dat gebeurde nooit. Af en toe keek ik naar haar gezicht, meestal had ze dan een speld in de mond die ze net ergens had uitgehaald.

Nu ik zelf zo bezig ben bemerk ik een gevoel van 'dankbaarheid' (het is wat een plechtig woord maar ik kom zo een, twee, drie, niet op een ander woord) dat ik naar mijn moeder heb kunnen kijken en zo heel veel dingen van haar heb geleerd. Ik bemerk tijdens het bezig zijn met de gordijnen dat ik het fijn vind dat ik dit kan, dat ik weet hoe ik bepaalde dingen moet doen, omdat ik het natuurlijk vaker heb gedaan maar uiteindelijk heb geleerd van mijn moeder. Mijn eigen handen lijken nu op die van mijn moeder vroeger, al ben ik nu zelf veel ouder en mijn handen ook natuurlijk. Maar toen, vroeger, vond ik mijn moeders handen eveneens rimpelig en oud maar vooral ook fascinerend bedreven. 

Een pompoen die met de helm op ter wereld komt...

Stiekem vond ik het wel lekker dat het vanochtend regende en de lucht behoorlijk grijs was. Dat betekent namelijk dat we vandaag niet verder kunnen met het snoeiwerk in de tuin. Nou ja wat heet....niet verder kunnen. Alles kan natuurlijk maar met regen in de tuin werken is niet leuk. En we hebben afgesproken dat we zoveel mogelijk leuke dingen gaan doen nu we met pensioen zijn. Dus..

Vandaag kon ik weer eens lekker verder werken aan mijn gordijnen. 

Voordat ik met mijn gordijnen in de weer ga heb ik eerst weer even een blik geworpen op mijn zaaigoed in de vensterbank van de keuken. Dat gaat helemaal voorspoedig, zo voorspoedig dat Gerrit gisteren een begin heeft gemaakt met het uitbreiden van mijn moestuin. In Mölltorp hebben we bakken gekocht die we gaan vullen met aarde zodat straks mijn zaaigoed buiten in de grond verder kan uitgroeien. Vanochtend bij de inspectie van het zaaigoed zag ik dat een van mijn pompoenen met 'de helm op' uit de aarde rijst. Het vlies van de pit die ik heb gezaaid zit om het blad heen. Een grappig gezicht.

 Terug naar het atelier. De gordijnen die ik nu maak zijn wat breder dan die voor de verandadeuren, en mijn werktafel is eigenlijk te klein. Ik moet de gordijnen steeds verschuiven en omdat de stof erg glad is glijdt de boel steeds van de tafel af. Vandaar de aardewerken vaas op de tafel, die gebruik ik als een soort presse papier of eigenlijk een presse gordijn.

 Ik ben de gehele dag met de gordijnen in de weer geweest. Toen ik half tien vanavond bijna klaar was en de laatste plooi nog moest instikken voordat ik aan de thee kon die Gerrit had gezet, brak ik achter elkaar aan wel vijf naalden en begon mijn machine te lussen. Wat bleek.... in de plooi zat net nog een heel klein stukje van de eerste gebroken naald en daar braken de andere naalden steeds op. Morgen bij Lina eerst maar een doosje nieuwe machinenaalden kopen.

Vanavond stond ik nog eventjes te kijken naar mijn pompoen met de helm. Ik weet niet of het wel goed komt. Het vliesje van de pit zit nog steeds om het blad heen ook nu de steel zich gerecht heeft. Het is wat een vreemd gezicht zo in mijn teeltbakje.

 Nu eten we gelukkig niet heel veel pompoenen en ik heb nog zes anderen en nog eentje op komst dus erg is het niet. Maar misschien komt het ook nog wel goed ..wie weet.

Tivedens Katedral, Undenäs kyrkan.....

Undenäs kyrkan, of de kerk van Undenäs wordt ook wel Tivedens Katedral genoemd. Wij wonen naast de kerk maar we zijn er in al die jaren nog nooit naar binnen geweest. Het is er gewoonweg nog niet van gekomen. Vanavond was er een uitvoering van een groot koor en Gerrit en ik besloten hiernaartoe te gaan. Tenslotte zijn wij zelf in het verleden ook koorzangers geweest. 

De uitvoering zou om 17.00 uur beginnen en wij besloten om 16.30 op pad te gaan. Wel...dat was op het nippertje nog vroeg genoeg. We konden nog net in het laatste bankje aanschuiven terwijl de kerk toch 600 zitplaatsen heeft. Net als bij de lezing over 'Undenäs vroeger en nu' waar we afgelopen maandag naartoe zijn geweest, was er ook voor dit concert een grote belangstelling. Daar stonden wij toch wel even van te kijken. Wijzelf hebben wel meegemaakt dat we blij waren dat er 40 mensen naar een concert kwamen. Dit concert vond plaatst in de context van een kerkdienst, we werden ook bij het binnengaan verwelkomd door een pastor. Dit gegeven brengt mij ertoe wat meer te vertellen over de structuur van de Zweedse kerk.

Deze kerk is Luthers en is gerelateerd aan de Anglicaanse kerk. Eind 2016 was 61,2 % van de Zweedse bevolking lid van deze kerk. Zweden kent godsdienstvrijheid en tot 2000 was de Lutherse kerk staatskerk. Sinds 2000 zijn de Zweden bij hun geboorte niet meer automatisch lid van de kerk, je kunt daarvoor nu een keuze maken. Maak je die keuze dan draag je via de gemeentelijke belastingen financieel bij. Het onderhoud van de kerk en de begraafplaats wordt gefinancierd vanuit die belastingen. Begraafplaatsen zien er hier onberispelijk uit. Je zou er zo willen liggen maar dat even terzijde.
De kerk telt 13 bisdommen, aan het hoofd van de bischoppen staat een aartsbisschop. Het hoogste orgaan van de kerk is de synode. De leden van de synode worden gekozen via kerkelijke verkiezingen, de landelijke partijen leveren de kandidaten.

Nomineringsgroep	2005	2009
Sveriges socialdemokratiska arbetareparti (S)	71	71
Centerpartiet (C)	41	34
Folkpartister i Svenska kyrkan (FISK)	15	13
Frimodig kyrka (FK)	7	13
Kristdemokrater i Svenska kyrkan (KR)	17	18
Kyrklig samverkan i Visby stift	1	1
Miljöpartister i Svenska kyrkan	4	8
Moderata Samlingspartiet	45	41
Partipolitiskt obundna i Svenska kyrkan (POSK)	34	33
SPI Seniorpartiet (SP)	1	1
Sverigedemokraterna – Fädernas kyrka (SD)	4	7
Vänstern i Svenska kyrkan (VISK)	3	3
Öppen kyrka – en kyrka för alla (ÖKA)	7	8
Gabriel	1	0
Bron: svenskakyrkan.se/kyrkoval

De Zweedse kerk was aanvankelijk zo rond 1100 deel van het rooms-katholieke aartsbisdom Bremen.  In 1164 wordt het Bisdom Uppsala gesticht. De reformatie begon in 1523 omdat de Zweedse koning Gustaaf Wasa, een nogal eigenzinnige koning en geen familie van de huidige, ruzie kreeg met de paus over de benoeming van een nieuwe aartsbisschop. De paus en de koning hadden hierover verschillende ideeën. Als gevolg van deze ruzie verbrak de koning de banden met Rome. In 1531 stelde de koning een aartsbisschop aan die gestudeerd had onder Maarten Luther. Deze actie maakte de breuk met Rome definitief. Zweden had nu een Lutherse aartsbisschop in Uppsala en de lutherse kerk werd tot staatskerk. Vele rooms-katholieke rituelen bleven echter bestaan. De liturgie van de Zweedse kerk  lijkt heel sterk op een katholieke mis. Sinds 1960 worden er vrouwelijke priesters gewijd en sinds 1994 worden er geen priesters meer gewijd die tegenstander zijn van vrouwelijke geestelijken. In oktober 2009 stemde de synode voor het homohuwelijk (176 van de 249 stemden voor) . (alle info gevonden op Wiki)

Daar zaten Gerrit en ik in het kerkbankje te luisteren naar een lang concert waarin we vaak mee mochten zingen. Gerrit zei nog tegen me, 'dit is iets minder een beproeving dan in Nederland, hier hebben we nog een kussentje waarop we mogen zitten.' En dat was wel prettig gezien die 2.5 uur.
De Tivedens kathedraal vond ik mooi van binnen. Een mooie sobere maar goed verzorgde kerk. Na het concert lopen we in het zonnetje samen naar huis, een beetje bijkomen van al de indrukken van de afgelopen 2.5 uur. Onze overbuurman is op dat moment druk bezig met het vervangen van zijn oude ramen door nieuwe met drie laags dubbel glas. En dat soort dingen kan hier naast elkaar bestaan zonder oordelen. Leven en laten leven. Het geeft mij een intens gevoel van vrijheid.

BewarenBewaren

Gerrit 62 jaar...

Op 21 april zaten we in Nederland meestal voor de eerste keer buiten. Ik weet dat zo precies omdat het op deze datum Gerrit zijn verjaardag is. Dus vandaag opnieuw feest in de Doktorsvillan. Gerrit is nu 62 jaar geworden. Daarmee loopt hij nu weer een jaartje voor op mij. Voor de eerste keer buiten zitten was dit jaar niet aan de orde. Die primeur  hadden we al beleefd, vandaag was het ondanks de voluit schijnende zon en de strak blauwe lucht bij ons in Zweden door de harde en koude wind te koud om lekker buiten te zitten. Daarvoor moesten we dan al een hoekje zoeken uit de wind en dat hadden we niet! 

Het plan voor vandaag was, voor zover we over 'plannen maken' kunnen spreken om de appelbomen te snoeien. Het waterloot eruit, de naar binnen groeiende takken eruit, de kruisende takken eruit, de naar beneden groeiende takken eruit, dood hout eruit en dunne uiteinden aan takken terugsnoeien om te voorkomen dat daaraan straks zware appels gaan groeien en de tak afscheurt.

Onze appelbomen zijn verwaarloosde bomen die, toen wij ons huis kochten, al een zware achterstand hadden qua snoei en de snoei die had plaatsgevonden was niet altijd met zorg en mooi uitgevoerd. Twee jaar terug hebben we grof gesnoeid en de bomen de tijd gegeven te herstellen. Er is toen veel waterloot ontstaan en dat gaan we er dit jaar afsnoeien. 

We hebben zegge en schrijve één boom kunnen doen. Daar hebben we lang werk mee gehad. Zo lang dat er te weinig tijd overbleef voor nog een boom. Dat had overigens ook te maken met telefoontjes en skype momenten tussendoor. Dit i.v.m. Gerrit's verjaardag. Nu hebben we ook geen haast en nemen we heel graag de tijd voor een gesprekje met de thuiswacht of met wie dan ook.

 's Middags hebben Gerrit en ik een stukje prinsesstårta (hoe maak je dat) gegeten. Hier een favoriet gebak bij verjaardagen. Erg lekker en mierzoet. We zijn anders nu toegevoegd suikerloos maar zondigen even op deze speciale dag.

Vanavond kregen we bezoek van Jan en Nel uit Munkfors. Zij zijn een weekje op stap met de voor hen nieuwe camper en wij hebben deze bewonderd.

Die camper wordt door hen helemaal perfect gemaakt. Het is een prachtige camper met een mooie rondzit achterin. Jan heeft er al veel in geklust en Jan en Nel hebben, naar wij hebben begrepen, nog veel meer plannen om de camper volledig naar hun wensen te maken.
's Avonds hebben we gezellig met elkaar zitten eten. Het was een geslaagde avond als afsluiting van deze verjaardagdag, welke ook alweer tekort was.

De tuin...

Ne als in Nederland hebben wij fantastisch mooi zomerweer. Vandaag werd het wel 27 graden. We zijn dan ook lekker in de tuin aan het werk. Die is groot en daarin is veel te doen zo in het voorjaar. Veel snoeiwerk aan de heesters en ook de appelbomen moeten gesnoeid. Daarin zit veel waterloot en dat moet eruit. Omdat het overdag heel mooi en en 's nachts ook niet meer zo koud durf ik het aan wat bloeiende plantjes te kopen om het buitenshuis alvast wat op te fleuren. Blauwe en gele violen voor op de staanders bij de poorten en oranje en witte geraniums voor bij de voordeur en achter bij de veranda.

Vandaag zijn we opnieuw naar Skövde geweest. Mijn gaspedaal voor de Singer was binnengekomen en dat konden we ophalen. Ik had nog eventjes gereclameerd over de hoge kosten en wat bleek....er was een verkeerde prijs gerekend. Ik had 500 SEK dat is 50 euro teveel betaald en dat kon ik terug krijgen. Zo is dat ook weer uit de wereld. Overigens het pedaal doet het prima, zodat ik weer verder kan met mijn overgordijnen project.

 In Skövde hebben we nog een bijzonder apparaat voor de tuin gekocht. Een kettingzaag aan een lange steel. Zo kunnen we onze appelbomen aan de bovenkant ook snoeien. Anders kunnen we daar niet bijkomen. We zijn nu tenslotte 'pensionair' en hebben niet meer de leeftijd om in de bomen te hangen :)
Ik heb verder geen foto's van het tuinwerk omdat ik hier niet aan denk wanneer ik lekker bezig ben. Die komen nog wel in een van de volgende blogposts.

Een feestelijke dag...38 jaar

Het is vandaag 18 april en dat is onze trouwdag! Vandaag zijn we 38 jaar getrouwd en we voelen ons feestelijk!

 Vanmorgen vroeg Gerrit aan mij of ik ook iet speciaals wilde doen op deze dag. Ik kon het zo snel niet bedenken, op dit moment vind ik elk moment van de dag speciaal. Het is zeer speciaal voor mij om samen met Gerrit de tijd te hebben voor dingen. Voor de dingen die we moeten doen en voor de dingen die we graag doen. Dat maakt niet uit.
Maar na eventjes nadenken wist ik het toch....ik wilde graag even naar het tuincentrum in Mölltorp. Tuincentrum is wellicht wat een groot woord want het is lang geen Jan en Jikke in De Westereen maar toch echt leuk om er eventjes rond te lopen. Ik stelde Gerrit voor dat we bij het tuincentrum nog een nieuwe heester voor in onze voortuin zouden gaan kopen. In de voortuin stonden twee jonge beuken, mogelijk afstammelingen van de grote beuken in de voortuin maar die jonge Beuken dreigden met hun kroon in de nevenstaande Eik te groeien. We hadden daarom besloten dat ze er weg moesten. En op de openvallende plek zouden we nog een heester gaan planten.
In het tuincentrum was de keuze snel gemaakt. We hebben gekozen voor een mooie Magnolia, niet een maar twee, een roze en een witte. Die hadden we namelijk in Dokkum ook maar daar zijn ze met alle andere mooie heesters allemaal uit de tuin weggehaald. Verder heb ik er ook nog vier mooie witte geraniums gekocht, niet om er achter te zitten maar voor bij de voordeur. Ook nog twee lange bloembakken. Daarin wil ik proberen beukenootjes te laten ontkiemen. Dat wordt een soort van proefopstelling. Ik heb nu de smaak te pakken nu alle eierdozen in de vensterbank groei vertonen en de Broccoli de doos uitrijst.

 De weg terug naar huis hebben we een klein ommetje gemaakt, prachtig, wat wonen we hier toch heerlijk!
Eenmaal thuis hebben we de tuinkleding, die we tegenwoordig hebben, aangetrokken en had Gerrit voordat ik er erg in had al een van de beuken omgezaagd. Dus ik was net te laat voor de foto...
Hier ligt hij al in de tuin.

 En hier stond hij dan. Mooi dicht bij de grond afgezaagd. De tweelingbroer ernaast hebben we ook nog omgezaagd.

 Daarnaast stond nog een kleinere beuk en die hebben we uitgegraven en elders in de tuin geplaatst. Dat was nog net te doen.

 Toen de Beuken weg waren gehaald hebben we op die plek de Magnolia's geplant.

 Wij vinden het mooi staan en we vinden het ook een leuke gedachte dit op onze trouwdag te hebben gedaan.
Ondertussen was het alweer 19.00 uur voordat we de spullen weer wat opgeruimd hadden en we naar binnen zijn gegaan. Een uurtje later ging de zon onder. Daarvoor zijn we speciaal nog eventjes op de veranda gaan zitten. Een mooie romantische afsluiting van een fijne en feestelijke dag.

Boundary work...(en daarmee bedoel ik niet het afval rapen aan de wegkant, al is dat ook een soort boundary work)....

Ja....nu met mijn kapotte gaspedaal van de Singer Serenade 30 zit de rem even op de gordijnproductie. Anders had ik nu zeker al twee ramen van gordijnen kunnen voorzien. Gerrit neemt ook even pauze in de productie van de koven nu de boel bij mij stilstaat. Ik had al eventjes een gedachte om op het Undenäs forum een vraag te stellen over het lenen van een symaskin (naaimachine) echter Gerrit keurde dit idee af. Want stel je voor je leent een machine en ook dat gaspedaal laat het afweten...dan ben je nog verder van huis. Ja de kans is klein natuurlijk ... maar ik ben toch maar meegegaan in die gedachte.

Gisteren waren we in Skövde voor een nieuwe registratie bij Skatteverket (verliep overigens prettig en professioneel, eigenlijk beter dan de vorige keer in Mariestad) en het doen van een aantal boodschapjes. We hebben natuurlijk ook koffie gedronken bij Suzanne, we hadden voor haar en Fredrik onze zwarte stoel nog eventjes meegenomen. Van dit alles heb ik geen beeldmateriaal.

In Skövde konden we gordijnrails kopen zodat we 's avonds de koof konden completeren en monteren. De gordijnen bij de altandeur hangen nu. Ik heb nog bedacht om er banden bij te gaan maken in de contra-kleur (de achterkant van de stof). Dat lijkt me wel mooi. Daarvoor moet ik eerst het gaspedaal van de machine hebben en dat is in bestelling. Over dat gaspedaal overigens het volgende,...we hadden dit in NL op internet gezocht en gevonden kosten 35 euro, ook in Zweden gezocht en gevonden voor omgerekend 45 euro. Toen we gisteren in Skövde bij dat bedrijf waren moesten we plotseling 95 euro betalen. Op aandringen van Gerrit dit toch maar gedaan maar de gedachte blijft wat haken waarom dat pedaal plotseling zo duur moet zijn. Heb er daarom vandaag een email over gestuurd maar natuurlijk nog geen antwoord terug ontvangen.

 De gordijnen hebben precies de kleur van het dunne donkere lijntje in het behang. Op deze foto zie je ook nog even de mooie scherpe hoeken van de koof :)

 In onze vensterbank van de keuken is het genieten. Er gebeurt op dit moment van alles in onze eierdozen. De Broccoli heeft de spurt erin. Deze foto is van vanochtend, we hebben nu al een eierdoos vol. Ik vraag me af of het al naar Broccoli zal smaken?? Ik kan me gelukkig beheersen.

 Ook de zaden en pitten in de andere dozen komen al uit.  Zelfs de doos die een luchtreis achter de rug heeft vertoont zaadjes die uitkomen. Ze zitten echter niet meer mooi in het midden van het eierdopje.

Gisteren zijn we natuurlijk ook eventjes bij Clas Ohlson geweest (en ook bij de Biltema en de Jula natuurlijk). We hebben daar bij Clas een apparaat gekocht wat je in de meterkast om de elektrische leidingen kunt koppelen. 'Efergy' heet het apparaat het is een elektriciteits monitor. We kunnen nu van moment tot moment aflezen hoeveel stroom we verbruiken en welke apparaten hoeveel stroom nemen. Zo hopen we een goed overzicht te krijgen over ons verbruik.
Wanneer we nu aan het ontbijt zitten dan hebben we diverse screens voor onze neus staan. Natuurlijk de temperatuur (als je goed kijkt heb je ontdekt dat de buitentemperatuur niet afleesbaar is de sensor is nl kapot, de luchtvochtigheid en nu dan ook het elektricieitsverbruik. Bewustwording....daar gaat het om. Je bewust zijn van wat je aan hebt staan en je realiseren of dit nodig is ja of de nee.
Eigenlijk wil ik hier ook graag zonnepanelen op het dak maar daarvoor moeten we eerst ingeschreven zijn.

 Ja .....ze komen eraan!!!

 Tijdens de wandeling vandaag ontdekte ik tijdens het oprapen van het zwerfafval de eerste ontwikkelingen bij de Lupinen. Nog eventjes dan zijn de bermen weer mooi gekleurd met deze prachtige bloeiers!!

 Thuisgekomen hadden we weer post in de brievenbus. Ditmaal een grote enveloppe van de Vrije Universiteit. We konden niet wachten de enveloppe te openen. Net toen we het boek eruit hadden zag Finn een poes en lag het boek al bijna op de grond. Gerrit heeft het snel naar binnen gebracht. We nemen de tijd ernaar te kijken en er een stukje in te lezen. We hebben niet elke dag een boek van een van onze kinderen in handen.
Wat ziet het boek er verzorgd uit en wat een verrassing om te lezen dat het aan ons is opgedragen!!
Complimenten Greetje!! Wat mooi en wat sta je mooi op de foto op de achterkant. Wij zijn helemaal trots!! We weten wat een werk het is geweest voor je om tot dit prachtige resultaat te komen. Wij weten dat ' Saken binne as kroaden men moat se triuwe'

 De rest van de dag hebben Gerrit en ik lekker in de tuin gewerkt.
Nu is het toch weer een soort van opsomming geworden. Maar ik moest dan ook een dag inhalen.
Volgens Gerrit komen er 10 mooie zomerse dagen aan. Dus wordt vervolgd.