donderdag 25 augustus 2022

Eksjö, Hjo en Nora tre trästäder

We zijn even een paar dagen met Bosse op stap nu Greetje er is en vakantie heeft. We hebben de gedachte opgevat om de drie houten steden te bezoeken. Hjo, Nora en Eksjö. Hjo kennen we natuurlijk al en daar waren we geweest met ons bezoek aan S en Fr. Nora ligt in de buurt van het nieuwe huis van H en Ch en Eksjö daar waren we alledrie nog nooit geweest. 

Ik ga eerst iets vertellen over de historie van Eksjö. Eksjö ligt in Småland in Jöngköpingslän en het heeft 11.000 inwoners. Kenmerkend voor de stad zijn het ziekenhuis, de rechtbank en een militaire basis al moet ik met het benoemen van dit laatste van  premier Magdalena Andersson voorzichtig zijn.

Al sedert 1300 wordt er in Eksjö, vroeger beschreven als Ekesjö, rechtgesproken.  De stad ligt namelijk  op belangrijke verbindingsroutes van Linköping naar Växjö en Kalmar en wanneer je van Västra Götaland naar de oostkust gaat ligt de stad eveneens op de route. Sinds 1403 heeft de plaats stadsrechten, gekregen van Erik van Pommern. In de oorlog met Denemarken 1563-1570 is de stad platgebrand (1568). Daarna heeft Arendt de Roy een nieuw stadsplan ontworpen dat uitgangspunt werd voor de herbouw van de stad.

In latere tijden zijn er opnieuw branden ontstaan maar de stad is niet weer in zijn geheel platgebrand. De bevolking van de stad wist dit  in 1856 te voorkomen door het creëren van een brandgang door één van de huizen voor de helft af te breken. Sedert dien heet dit huis 'De helft'. Het afgebrande deel is in 1857 opnieuw opgebouwd naar de toen geldende maatstaven voor brandzekerheid en hygiene. De laatste brand woedde op 16 augustus 2015. Gelukkig is het de brandweer toen gelukt vele oude huizen te redden.



Het stadsdeel Gamla stan (de oude stad), ten noorden van het grote stadsplein bleef sinds 1600 verschoond van zware branden en bestaat dus nog steeds. Hier kun je delen van het stadsplan zoals getekend door Arendt de Roy, nog terugvinden. In dit deel van de stad bevindt zich een 60 tal historische monumenten waarvan sommige dateren uit 1600. Deze huizen zijn 'K-märkt' (kultuur aangemerkt) en hierin ligt dan ook de verbinding met steden zoals Hjo en Nora waar ook vele 'K-märkt' huizen te vinden zijn. Dit netwerk van steden met oude houten huizen wordt ook wel de 'Tre Trästäder' (drie steden met houten huizen) genoemd. In deze reis hebben we dus deze drie steden bezocht.

In 1887 besloot de gemeenschap de oude middeleeuwse kerk te slopen en te vervangen door een lichte en luchtige kerk. Maar al heel snel besefte men het verlies van de rijke barokinrichting van de oude kerk en begon men de nieuwe kerk in te richten met elementen van de oude gesloopte kerk. Zo werd de waarde van de oude historie en cultuur duidelijk en is het slopen gestopt en is men meer en meer gaan restaureren.




Op de foto hierboven zie je een binnenplaats van een huis. In een podcast hoorde ik vertellen dat de huizen aan de straatkant vaak de mooie pasteltinten hebben, geverfd met lijnolieverf terwijl de achterkant van de huizen zijn geschilderd met het veel goedkopere 'Falun Röd' verf.

Alle beschreven informatie heb ik gevonden in Wiki.










Het komende weekend is er in Eksjö groot feest. In het oude centrum wordt er heel hard gewerkt aan het klaarmaken van alle podia etc. Bijna een beetje jammer omdat hiermee de sfeer van de oude stad toch iets verandert. Natuurlijk brengt dit soort van evenementen ook wl een zekere levendigheid met zich mee.


Nora hierover heb ik eerder al eens een blogpost geschreven die je hier kunt vinden.


Hjo daarover schreef ik hier en hier


Alle drie de steden zijn een bezoek meer dan waard. Eksjö is de grootste stad en ook de stad waar in z'n geheel nog een heel stadsdeel terug te vinden is.




 





Geen opmerkingen:

Een reactie posten