13 december Lucia....

klik op de foto voor het beleven van de Lucia viering in Alingsås vlakbij Göteborg.

Het is vandaag 13 december en dat is de dag waarop men in Zweden Lucia viert. Lucia luidt de kersttijd in. Lucia dat kent men in Nederland niet, althans mij niet bekend maar ik kom dan ook uit het protestantse noorden. Vandaag op school kregen we eerst wat informatie over de Lucia viering.

Ik heb al eens eerder over Lucia geschreven en wil deze informatie vandaag opnieuw delen op mijn blog.
Het verhaal van Lucia gaat als volgt:
Lucia woonde zo omstreeks 284 en 305 in Syracuse en dat is gelegen op Cecilie in Italie. Haar vader had zij al op jonge leeftijd verloren en haar moeder was ziek.
Vanwege de ziekte van de moeder hadden Lucia en haar moeder Eutychia een nacht lang gebeden voor de genezing. Aan het einde van die nacht kreeg Lucia een visioen. In dit visioen voorspelde een heilige dat Lucia de glorie van Syracuse zou worden, tegelijkertijd was de moeder van Lucia op wonderbaarlijke wijze genezen van haar dysenterie.
Eutychia vond het na haar genezing wel tijd worden voor een huwelijk en regelde een heidense man voor haar dochter. Deze man zag een huwelijk met de wonderschone en zeer vriendelijke en zachtaardige Lucia helemaal zitten maar het liep allemaal een beetje anders.
Haar dochter had tijdens het visioen al een ander huwelijk gesloten nl het huwelijk met haar Christus. Ook wilde zij voor eeuwig maagd blijven. De beoogde echtgenoot deed nog een poging haar over te halen door haar te vertellen dat zij toch wel de mooiste ogen had die hij ooit had gezien. Vervolgens stak Lucia haar eigen ogen uit om deze twee vervolgens op een presenteerblaadje aan hem aan te bieden. Hij was hiervan niet gediend en meldde Lucia aan bij de magistraat Pschasius, die haar verzocht een offer aan de keuzer te brengen. Dit weigerde Lucia waarna zij werd tewerkgesteld in een bordeel. Echter op wonderbaarlijke wijze kon men haar daar niet binnenkrijgen in dit bordeel waarna er werd geprobeerd haar op de brandstapel om het leven te brengen. Ook die brandstapel werd door haar overleefd waarna zij met een zwaard om het leven werd gebracht.
Over Lucia gaan diverse verhalen, zodat het maar de vraag is of het verhaal dat ik jullie vandaag vertel het ware verhaal is. Indrukwekkend is het wel!
Later is Lucia tot heilige verheven in de roomse kerk.
De vraag is hoe een roomse heilige in het noordelijke en protesante Zweden terecht is gekomen waar zij jaarlijks wordt gevierd`
Dat verhaal gaat als volgt.
In het Zweden van de Vikingen werden er zeker twee zaken 'gevierd' en dat waren de langste dag en de langste nacht. De langste dag is het midzomerfeest, de langste nacht is 13 december. Eigenlijk is dit op 21 december maar tot 1752 haneerde met in Zweden de juliaanse kalender en daarin valt de langste nacht op 13 december.
In die tijd geloofde men dat de nacht van 13 december een gevaarlijke nacht was. Zo zouden bijvoorbeeld de dieren kunnen spreken. 13 december was een nacht waarop men waakzaam moest zijn om zich te beschermen tegen trollen en andere griezels zoals Lucifer. Men mocht die nacht niet slapen.
Ook dacht men dat Lucifer op die nacht mensen die te lang in hun bed lagen zou plagen met het plaatsen van luizen op hun hoofd. Een luis is een 'lus' en in het meervoud 'löss'. Spreek uit als Luussss

In diezelfde tijd had men in Duitsland een traditie waarbij men een jong meisje als Jezus verkleedde. dit deed men met een witte jurk en op haar hoofd werd een aangestoken kaarsenkrans gezien als een voorstelling van het heilige (gloria).

Nu komt de vermengeling tussen de Zweedse gebeurtenissen in de nacht van 13 december en het Lucia feest.

Luussss lijkt op Lucia! Lucia is in Zweden in een Duits jasje gestoken, dus een witte jurk en een kaarsenkrans die de gloria, het heilige, duidt. De Zweden zelf hebben daar nog een rode band om de middel bij gedaan.
In  west Zweden, waar wij wonen, begonnen toen rijke mensen een traditie waarin een volwassen vrouw zich ging kleden in een witte jurk met een kaarsenkrans in het haar, naar het Duitse voorbeeld. Deze vrouw ging rond en nodigde die mensen uit die de nacht van 13 december wakker bleven voor het afhouden van die vreselijke zaken die in die nacht zouden kunnen plaatsvinden, tot deelname aan een maaltijd.

In het begin van 1900 begon er een traditie die zich over geheel Zweden verspreidde. In 1927 werd de viering van het feest van de vrouw in de witte jurk (Lucia omdat dit overeenstemde met Luusss (luizen)), Lucia genoemd. Steeds meer Zweden gingen Lucia vieren.

Aanvankelijk was de Zweedse Lucia een solist maar al snel was zij niet meer alleen maar kreeg zij een gevolg. Andere meisjes en jongens volgden haar. Zelfs kerstmannen en pepperkaks-gubbar (een soort van speculaaskoekjes) volgden mee.

Lucia is één van de weinig kerkelijke feesten welke haar naam ontleent aan een katholieke heilige.

We kunnen aan de hand van dit verhaal concluderen dat de viering van Lucia eigenlijk heel weinig met de katholieke heilige Lucia van doen heeft. Vele Zweden beginnen zelf ook met enige scepsis naar deze viering te kijken. Misschien kun je zeggen dat de originele Lucia een vriendelijke vrouw zou zijn geweest, de meeste Zweden zijn ook vriendelijke mensen. Dus dat past mooi.
De Zweedse vorm van de Lucia viering zie je terug in  Finland bij de Zweeds sprekende Finnen en ook in Noorwegen en Denemarken evenals in sommige delen van de VS (waarnaartoe 1/3 deel van de gehele Zweedse bevolking rond het begin van de vorige eeuw is geëmigreerd).

(bronnen in dit verhaal zijn informatie van de 'Svenska Kyrkan ´Zweedse kerk' en Wiki)

Wordt vervolgd....