Torpet Spänget elller Mossängen i Igelstad...

Vorige week vonden wij onder onze provisiekast een op de vloer geschreven notitie van iemand die aan ons huis had gewerkt. zie hiervoor Een mededeling uit het verleden....
Omdat zo'n naam mij en ons toch wat bleef intrigeren heb ik hierover een vraag gesteld op het Undenäs forum. Hierop is al snel een reactie gekomen. Elof Skoog bleek een byggmastere te zijn, een bouwmeester letterlijk vertaald. Deze bouwer heeft in elk geval in 1917 aan ons huis gewerkt. Hij was destijds 17 jaar. Dat weten we omdat in de respons op het forum werd aangegeven dat hij in 1900 geboren is. Hij is dus niet de bouwer van ons huis maar heeft waarschijnlijk in die periode een verbouwing gedaan.
Na dit antwoord op het forum ontstond er wat een uitgebreidere reactie. Andere mensen stuurden afbeeldingen van ons huis. Deze afbeeldingen zijn foto's waarvan ansichtkaarten zijn gemaakt.
De eerste afbeelding die we ontvingen was de volgende:

Op deze foto zie je ons huis waarschijnlijk nog in aanbouw. Er staat nl nog een trap tegen de voorgevel en de mensen op de voorgrond staan ernaar te kijken, hebben het er misschien wel over, maar dat weet ik natuurlijk niet :). De vorm van het hoofddeel van ons huis is nog precies hetzelfde. Zelf vind ik het huis er op deze foto mooier uitzien. Het is aan de buitenkant bekleed met een houten fasade. De verticale planken worden op een mooie wijze afgewisseld met witte balken. Erg mooi vind ik. 1906 is dus het bouwjaar van ons huis.
Ik kreeg nog een foto :

Ook dit is een ansichtkaart. De foto is genomen vanaf de kerk. Het is een overzichtsfoto van Undenäs in het jaar 1930. Ons huis zie je liggen rechts van het midden. Het huis met de hoge vlaggenmast. Die vlaggenmast staat nog steeds in de tuin vlaggenmast met vlag. In de fundering van de mast staat in het beton het jaartal 1922 geschreven. 

Je ziet dat het huis hier rood is geverfd met witte kozijnen. Dat is zeer traditioneel in Zweden en een prachtige heldere combinatie van kleuren. De aanbouw, de voormalige dokterspraktijk is er dan nog niet. Wat ook mooi is te zien is de 'Grotteberg' Vanaf dat punt heb je een prachtig uitzicht over het Viken, het meer bij ons op loopafstand. In onze straat staan dan nog twee andere huizen. Het huis van onze overbuurman staat er ook op, overigens ook op de eerste foto. Ook dat huis is dus meer dan 100 jaar oud.

Vervolgens kwam er een afbeelding die ik als eerste ontving op het forum. Deze afbeelding hadden wij ook al gevonden op internet. 

Deze afbeelding is wederom een onderdeel van een ansichtkaart. Hij staat beschreven in een boek:  Ert hus från boken Sveriges Bebyggelse del 3 1953-1955. Då bodde doktor Larsson med familj där.

De dokterspraktijk is dan al aangebouwd. De toenmalige dokter was dokter Larsson. Je ziet nu dat het huis zijn houten buitenkant heeft verloren. Daaroverheen is pleisterwerk aangebracht. Het huis heeft daarmee iets van zijn karakter verloren naar mijn idee. Destijds toen het is gedaan vond men dit mooier.

Omdat er nu toch een discussie over ons huis op het forum was ontstaan heb ik nogmaals een vraag gesteld. Die ging over een bijgebouw. Daarover hadden we al eens gehoord tijdens een rondleiding door het dorp waarin de geschiedenis van beeldbepalende gebouwen werd verteld. Dat huisje staat ook op een afbeelding van ons huis, een schilderij, waarvan wij een replica hebben gekregen van Gunter en Britta van wie wij het huis hebben gekocht.

De eerste reactie was een afbeelding van het schilderij:

Je ziet dus ons huis in rood en daarnaast een kleiner huisje ook in rood. Wij vroegen ons al langere tijd af wat er met dit huisje is gebeurd. Naast ons huis, op de kerkgrond, ligt een stapel grotere en kleinere stenen. Wij denken dat deze stenen ooit de fundering van dit kleine huisje zijn geweest. Het huisje zou dan een zgn. Torp zijn. Een Torp is een huis opgetrokken van houten balken gefundeerd op natuurlijke stenen. Een Torp heeft dus geen kelder maar een open ruimte onder het huis.

Ook over dat huisje kwam informatie en een afbeelding.

De torp heette 'Spänget of Mossängen' en heeft een verhaaltje. Nu moet je weten dat Torpen vroeger met de mensen mee verhuisden. Dus wanneer je in een Torp woonde en elders werk kreeg was het gebruikelijk dat je de Torp meenam. De balken werden dan genummerd zodat het elders weer goed opgebouwd kon worden. 'Onze Torp' is rond begin 1900, echter pas na de bouw van ons huis, van Igelstad naar Undenäs verhuisd. Het heeft hier in Undenäs lange tijd de functie gehad van bankgebouw. Dat kun je ook lezen op de naamplaat ' Nordiska Handelsbank' Rond 1950, het precieze jaar is niet helemaal bekend, is de Torp verhuisd naar Hallerud. Of dit nu ging over de gehele Torp of delen ervan is me niet duidelijk. We zullen nog eens gaan kijken in Hallerud.

Op de foto hieronder zie je nog een soort archief beschrijving van de Torp Spänget eller Mossängen.

Zo zijn we door de ontdekking van de notitie van Elof Skoog en mijn vraag hierover op het Undenäs forum veel wijzer geworden over de historie van ons huis. Onze dank gaat uit naar L.B. Larsson en Sven-Olof Yngve die ons van veel informatie hebben voorzien. Heel bijzonder.